“Ba Ngôi cực thánh ở trần gian” (Bài giảng Lễ Thánh Gia)

 
Có người đã tìm ra một định nghĩa về gia đình dựa theo ngữ vựng tiếng Anh: F-A-M-I-L-Y = Father And Mother, I Love You = Cha Mẹ ơi, con yêu Cha Mẹ. Định nghĩa thú vị này đã nêu lên một yếu tố căn bản làm nền tảng cho sự bền vững của gia đình, đó là tình yêu. Một gia đình không được xây dựng trên nền tảng tình yêu thì sẽ bị biến thành quán trọ, nơi đó mỗi thành viên chỉ tìm thấy nơi đặt mình khi đêm về, và mối tương quan giữa người vợ người chồng chỉ còn là một “hợp đồng sống chung”, giống như một hợp đồng thương mại. Gia đình thiếu vắng tình yêu sẽ trở thành hỏa ngục. Nhờ tình yêu, mọi người dễ dàng tha thứ cho nhau và sống vì nhau một cách có trách nhiệm. Nhờ được thúc đẩy bởi tình yêu, ai cũng muốn điều tốt lành đến với những người mình yêu mến, và người ta cố gắng hy sinh để đem lại niềm vui cho những người trong gia đình.
 
Ngày Chúa nhật liền sau lễ Giáng Sinh, chúng ta mừng lễ Thánh Gia. Đó là gia đình của Chúa Giêsu, Đức Mẹ và Thánh Giuse. Các ngài được tôn vinh là Ba Ngôi cực thánh ở trần gian, tức là sự thánh thiện giữa ba thành viên của gia đình Nagiarét hoàn hảo đến nỗi người ta thấy được ở đó phản chiếu sự thánh thiện viên mãn của Thiên Chúa, vì Thiên Chúa là Tình Yêu. Tình yêu thương giữa Đức Mẹ, Thánh Giuse và Chúa Giêsu được sánh ví như tình yêu của Chúa Cha với Chúa Con, và rồi từ tình yêu ấy phát xuất Chúa Thánh Thần. Như thế, hạnh phúc gia đình là hình ảnh đẹp để diễn tả màu nhiệm Ba Ngôi Thiên Chúa. Một gia đình hạnh phúc và tràn ngập yêu thương cũng là nơi có Chúa hiện diện, vì “đâu có tình yêu thương thì đó có Đức Chúa Trời”.
 
Đời sống gia đình luôn có những bước thăng trầm, đòi hỏi mỗi người phải kiên trì nhẫn nại. Thánh Gia ở Nagiarét cũng đã phải trải qua những khó khăn vất vả. Thánh Mátthêu kể với chúng ta việc Thánh Giuse và Đức Mẹ vất vả đem Hài Nhi Giêsu chạy trốn trước mưu đồ của Hêrôđê. Cha Mẹ Hài nhi không ỷ thế con mình là Con Đấng Tối Cao để than phiền và đòi hỏi những điều kiện thuận lợi. Hai Ông Bà đã âm thầm đưa Con mình trốn sang Aicập vào lúc nửa đêm. Cuộc chạy trốn rất vất vả đối với một người mẹ mới sinh con và một hài nhi vừa lọt lòng. Thánh Giuse, người cha và cột trụ của gia đình, đã chấp nhận tất cả sự gian truân đó. Khi trốn sang Aicập, cũng như lúc trở về quê hương, gia đình nhỏ bé này đều gặp những thử thách, nhưng nhờ sự mạnh mẽ can trường của Thánh Giuse mà Hài Nhi Giêsu đã thoát bàn tay độc ác và tâm địa thâm độc của Hêrôđê. Sự can thiệp của sứ thần báo mộng cho Giuse cho thấy kết quả của lòng tín thác vào Chúa của hai Ông Bà. Ông Bà luôn tin rằng Thiên Chúa luôn dẫn dắt và quan phòng chở che những ai đang cộng tác với chương trình cứu độ của Ngài.
 
Lòng tin và cậy trông vào Thiên Chúa sẽ đem lại những hiệu quả lạ lùng. Ông Abraham buồn bã vì chưa có con nối dòng, mặc dù ông đã cao niên, vậy mà Chúa lại hứa với ông rằng dòng dõi ông sẽ đông đảo như sao trên trời. Ông đã tin vào lời Chúa và tác giả sách Sáng thế còn thêm: nhờ tin mà ông được kể là người công chính. Cuộc sinh hạ của Isaac là bằng chứng hùng hồn cho hiệu quả của lòng tin. Tác giả thư Do Thái sau này ca tụng ông Abraham như mẫu mực của những kẻ tin. Ông vâng lệnh Thiên Chúa và tín thác nơi quyền năng của Ngài, đến nỗi sẵn sàng hiến tế người con độc nhất, người con ông sinh ra trong lúc tuổi già, và cũng là niềm hy vọng duy nhất của ông.
 
Trong bài Tin Mừng, thánh Luca giới thiệu với chúng ta lòng đạo đức của gia đình ở Nagiarét. Qua việc dâng con trong Đền thờ, ông Giuse và bà Maria vừa tuân giữ lề luật của Cựu ước, vừa muốn giới thiệu Đấng Cứu thế cho dân tộc mình. Ông Simêon và bà Anna là đại diện cho dân riêng để đón Đấng Cứu thế tại Đền thờ. Cả hai đều nói tiên tri về Hài Nhi Giêsu, về cuộc khổ nạn trong tương lai của Người.
 
Xây dụng và củng cố tình yêu gia đình là điều kiện căn bản để phát triển xã hội cũng như Giáo Hội, vì gia đình là tế bào của xã hội, là Giáo Hội tại gia, là nền tảng cho sự phát triển bền vững trong tương lai. Những bài đọc Lời Chúa hôm nay chứa đựng giáo huấn rất phong phú, nhằm thiết lập và duy trì mối tương quan giữa các thành viên trong gia đình. Nhờ được thấm đượm bằng lời kinh và lời ca tiếng hát ca tụng Chúa, gia đình sẽ bền vững và luôn có niềm vui.
 
Người xưa đã nói: “Nhà thịnh hay suy không tại giàu sang hay nghèo hèn, mà tại có lễ nghĩa hay không” (Lục Cửu Uyên, người Trung Hoa 1139-1192). Trong xã hội chúng ta hôm nay, những án mạng hay xung đột đau lòng xảy đến do mâu thuẫn gia đình đã chứng minh: không phải lúc nào tiền bạc cũng đem lại cho con người hạnh phúc, trái lại, tiền bạc nhiều lúc là nguyên nhân đổ vỡ gia đình và đem lại cho con người sự bất hạnh. Như đã nói ở trên, chỉ có tình yêu mới đem lại hạnh phúc đích thật. Chỉ có tình yêu mới có sức níu kéo con người khi đi xa thì mong về với gia đình, vì ở đó, tâm hồn họ được sưởi ấm, niềm vui họ được đong đầy.
 
Trong năm 2021, Hội đồng Giám mục mời gọi mọi thành phần Dân Chúa đồng hành với người trẻ trong đời sống gia đình. Các bạn trẻ cần học hỏi để hiểu biết giáo lý hôn nhân, đồng thời nhận biết bổn phận của người làm vợ làm chồng. Hiện nay, một số bạn trẻ đua đòi theo lối sống buông thả, gạt bỏ những chuẩn mực đạo đức và dễ dãi trong quan niệm về tình dục, về hôn nhân và gia đình.
 
Hãy ngắm nhìn Thánh Gia và dâng những lời nguyện ước. Thánh Giuse và Đức Maria vừa chu toàn bổn phận hằng ngày, vừa chiêm ngắm Chúa Giêsu. Các ngài tin Đức Giêsu là Con Thiên Chúa. Các ngài được diễm phúc có Chúa trong gia đình của mình. Đó là cội nguồn của hạnh phúc và yêu thương. Xin cho mỗi gia đình chúng ta luôn có Chúa hiện diện, nhờ đó mà gia đình được bền vững và an vui.