Ordre, Congrégation và Institut de vie consacrée (Bản tiếng Việt của Bộ Giáo luật dịch Institut de vie consacrée thành Tu hội thánh hiến ; Institut religieux thành Hội dòng)… Những thuật ngữ này chỉ những cơ cấu khác nhau trong đó những người nam và người nữ chọn dâng hiến đời mình hoàn toàn cho Thiên Chúa. Họ từ bỏ hôn nhân, nhưng không từ bỏ đời sống cộng đoàn, mà họ chia sẻ với những người có cùng ơn gọi. Để hiểu rõ hơn về những thực tại này, việc xem xét những đặc điểm đặc thù của họ là điều thích hợp.

Một số người nhận được một ơn gọi đặc biệt từ Thiên Chúa: hiến thân hoàn toàn và tự do cho việc phục vụ Ngài, bằng cách tuân theo các lời khuyên Phúc Âm về khó nghèo, khiết tịnh và vâng phục. Bộ Giáo luật mô tả đời sống thánh hiến như sau: “Đời sống thánh hiến qua việc tuyên khấn các lời khuyên Phúc Âm là một lối sống bền vững, nhờ đó, các tín hữu theo sát Đức Kitô hơn, dưới tác động của Chúa Thánh Thần, tự hiến hoàn toàn cho Thiên Chúa mà họ yêu mến trên hết mọi sự, để một khi đã hiến thân cho việc tôn vinh Thiên Chúa, cho việc xây dựng Giáo hội và cho phần rỗi thế giới, với một danh nghĩa mới mẻ và đặc biệt, họ đạt tới sự hoàn hảo của đức ái trong việc phụng sự Nước Chúa, và một khi đã trở nên dấu chỉ rực rỡ trong Giáo hội, họ tiên báo vinh quang thiên quốc.” (GL, điều 573 § 1).


1. Các Tu hội thánh hiến

Một tu hội thánh hiến là một cơ cấu được Giáo hội Công giáo công nhận, trong đó các thành viên tuyên khấn ba lời khấn (khó nghèo, khiết tịnh và vâng phục) và sống thành cộng đoàn theo đặc sủng riêng và tu luật của đời sống cộng đoàn. Mỗi người được mời gọi theo hình thức sống này được tự do lựa chọn tu hội mà mình muốn thuộc về.

“Trong Giáo hội có rất nhiều tu hội thánh hiến, với những hồng ân khác nhau tùy theo ân sủng đã được ban cho tu hội: thật vậy, các tu hội theo sát Đức Kitô cầu nguyện, hoặc loan báo Nước Thiên Chúa, hoặc thi ân cho người ta, hoặc sống với người ta giữa trần gian, nhưng luôn luôn làm trọn ý của Chúa Cha” (GL, điều 577).

Thuật ngữ chung “tu hội” (institut), được Bộ Giáo luật sử dụng, bao gồm nhiều loại cộng đoàn: các “ordres religieux” (tạm dịch : dòng tu) và các “congrégations religieuses” (tạm dịch : hội dòng), nhưng cũng có các hình thức khác như các “instituts séculiers” (bản tiếng Việt của Bộ Giáo luật dịch thành tu hội đời) và các “sociétés de vie apostolique” (hội đời sống tông đồ, bản tiếng Việt của Bộ Giáo luật dịch thành tu đoàn tông đồ). Do đó, các dòng tu và hội dòng là những tiểu phạm trù của các tu hội thánh hiến. “Các Kitô hữu được tự do đảm nhận lối sống ấy trong các tu hội thánh hiến đã được nhà chức trách có thẩm quyền của Giáo Hội thiết lập theo giáo luật, bằng những lời khấn hoặc bằng những mối ràng buộc thánh khác theo luật riêng của tu hội, họ tuyên khấn các lời khuyên Phúc Âm về đức khiết tịnh, nghèo khó và vâng phục, và họ được kết hợp cách đặc biệt với Giáo Hội và với mầu nhiệm Giáo hội nhờ đức ái mà các lời khuyên này dẫn tới”. (GL, điều 573 § 2).


2. Các dòng tu (ordres religieux)

Các dòng tu tuân theo một hình thức đời sống tu trì xưa hơn. Họ tuân theo một tu luật, phổ biến nhất là tu luật của thánh Biển Đức (Biển Đức, Xitô, Trappistes), của thánh Augustinô (Dòng Thánh Augustinô, Dòng Thánh Đa Minh, v.v.), của thánh Basiliô (người sáng lập lối sống đan tu Đông phương) hoặc của thánh Phanxicô (Dòng Thánh Phanxicô).

Một số dòng tu có lời khấn thứ tư: lời khấn định sở. Họ khấn sẽ sống ẩn tu trong một đan viện. Họ được gọi là đan sĩ. Bề trên của họ thường được gọi là Viện phụ hoặc Viện mẫu. Các dòng tu không có lời khấn định sở sẽ sống trong các tu viện, và bề trên của họ thường là giám tỉnh.

Những hình thức sống này đã được thể chế hóa, có được tổ chức phẩm trật riêng, luật sống và tu phục riêng biệt. Nói đúng ra, dòng tu là một tu hội được Tòa Thánh hoàn toàn phê chuẩn, trong đó các lời khấn đời tu được tuyên khấn trọng thể.


3. Các hội dòng (congrégation religieuse)

Về phần mình, các hội dòng xuất hiện muộn hơn, đặc biệt là từ thế kỷ XVII-XVIII. Các thành viên khấn đơn, lúc đầu thường là khấn tạm, sau đó là khấn trọn đời hoặc vĩnh viễn. Một số hội dòng bao gồm ba lời khấn trọn đời hoặc vĩnh viễn và được sự chuẩn nhận của Tòa Thánh. Nơi các hội dòng nữ, thông thường lời khấn sẽ được lặp lại hàng năm, do đó, cuối cùng sẽ có một sự tự do nào đó để khấn lại hoặc không. Tuy nhiên, cũng có những hội dòng nữ, hội đủ mọi yếu tố thiết yếu của đời sống tu trì, ba lời khấn trọn đời hoặc vĩnh viễn và sự chuẩn nhận của giáo quyền.

Cũng cần phân biệt các hội dòng thuộc luật giáo hoàng và các hội dòng thuộc luật giáo phận.

Các hội dòng thường hướng tới hoạt động tông đồ và do đó các thành viên hoạt động tích cực hơn trên thế giới: giảng dạy, chăm sóc bệnh nhân, truyền giáo, giúp đỡ người nghèo… Ví dụ như các hội dòng Nữ tu Bác ái, Các Tiểu Muội Người Nghèo, Các Thừa sai Thánh Tâm, Các Sư huynh Trường Kitô, Tu đoàn Đức Maria (các tu sĩ Marianistes), Thánh Phaolô thành Chartres, Chúa Cứu Thế, Thánh Tâm – Huế, Con Đức Mẹ Vô Nhiễm – Huế, Mến Thánh Giá, Con Đức Mẹ Đi Viếng – Huế….

Những hình thức khác nhau của đời sống thánh hiến này là những ơn gọi trọn vẹn để sống sự trọn lành theo Tin Mừng, và chính Thiên Chúa nâng đỡ những người nam và người nữ này trong ơn gọi của họ vì lợi ích của Giáo hội và thế giới.

Chuyển ngữ: Tý Linh

Nguồn: xuanbichvietnam