Trong Tin Mừng theo thánh Gioan, Chúa Giêsu đã định nghĩa sự sống đời đời chính là nhận biết Thiên Chúa (Ga 17,3). Vậy, có những cách nào để nhận biết Thiên Chúa? Có bao nhiêu cách thức khác nhau để ta có thể nhận biết Thiên Chúa, để nhờ đó mà được sống đời đời? Khi nhìn lại hành trình đức tin của mình, tôi nhận ra có mười hai cách.

1. Đương nhiên cách nhận biết trọn vẹn, hoàn hảo và xác tín nhất chính là qua Chúa Kitô, Thiên Chúa mặc lấy xác phàm trở nên người trần thế như chúng ta mọi đàng chỉ trừ tội lỗi.

2. Cách thứ hai đó là chúng ta có thể nhận biết Thiên Chúa ngang qua Giáo hội là chính Thân Thể huyền nhiệm của Chúa Kitô.

3. Kế đến, đó là nhận biết Thiên Chúa ngang qua cuốn Kinh Thánh. Cũng giống như Chúa Kitô, Kinh Thánh cũng được gọi là “Lời của Thiên Chúa”.

4. Thánh Kinh còn cho chúng ta thấy chúng ta có thể nhận biết Thiên Chúa qua thiên nhiên vũ trụ vạn vật (x. Rm 1). Đây là một tri thức bẩm sinh, tự phát, tự nhiên. Vì thế, tôi nghĩ rằng không ai sống gần biển hay một con suối nhỏ lại có thể trở thành người vô thần.

5. Nghệ thuật cũng tỏ cho ta biết về Thiên Chúa. Tôi quen ba người từng là người vô thần, và họ đều nói: “Có âm nhạc của Bach, vậy thì hẳn phải có Thiên Chúa.” Đây cũng là một dạng nhận biết trực tiếp.

6. Lương tâm là tiếng nói của Thiên Chúa. Nó cất lên một cách dứt khoát, không điều kiện, không thoả hiệp. Đây cũng là một hình thức nhận biết Thiên Chúa một cách trực tiếp.

Ba cách thức đầu tiên, ngang qua Chúa Kitô, Giáo hội và Kinh Thánh, là các con đường siêu nhiên giúp chúng ta nhận biết Thiên Chúa. Còn ba cách tiếp theo ngang qua thiên nhiên, nghệ thuật và lương tâm, là những con đường tự nhiên để nhận biết Thiên Chúa. Ba con đường tự nhiên ấy phản ánh ba thuộc tính nền tảng của Thiên Chúa, cũng là ba điều mà tâm hồn con người luôn khao khát tìm kiếm nhất đó là: chân lý, vẻ đẹp và điều thiện hảo. Thiên Chúa đã lấp đầy tạo thành của Ngài bằng những điều đó. Ngoài ra còn sáu cách thức nữa giúp người ta nhận biết Chúa.

7. Cách thiếp theo chính là Lý trí. Khi chiêm ngắm thiên nhiên, nghệ thuật hay tiếng nói lương tâm, Lý trí cũng có thể giúp ta nhận biết Thiên Chúa qua những lập luận triết học sâu sắc.

8. Bạn cũng có thể nhận ra sự hiện diện và bàn tay quan phòng yêu thương của Chúa âm thầm dẫn dắt mình qua kinh nghiệm cuộc sống, qua câu chuyện cuộc đời bạn.

9. Chúng ta cũng có thể gặp được Thiên Chúa qua những câu chuyện của người khác, qua những tác phẩm văn học lớn, qua kinh nghiệm tập thể của cả nhân loại được ghi chép lại trong lịch sử, truyền thống và nền văn chương của nhân loại.

10. Các thánh là hiện thân sống động của Thiên Chúa. Các ngài như những tấm gương phản chiếu ánh sáng Chúa Kitô, là những “Đức Kitô nhỏ bé” giữa trần gian. Có lẽ đây là một trong những cách hiệu quả nhất để dẫn dắt và hoán cải con người.

11. Thiên Chúa sẽ hiện lên rõ ràng hơn khi đôi mắt nội tâm của bạn được thanh luyện, bởi vì: Phúc thay ai có tâm hồn trong sạch, vì họ sẽ được thấy Thiên Chúa. Như thế, trong đời sống hằng ngày, khi bạn sống theo thánh ý Thiên Chúa, thì Ngài sẽ tự mặc khải chính mình cho bạn.

12. Và cuối cùng, chúng ta có thể học biết về Thiên Chúa nhiều hơn chỉ trong vài phút cầu nguyện thống hối, hơn là cả đời vùi đầu trong thư viện. Như thế, cầu nguyện chính là cuộc gặp gỡ trực tiếp với Thiên Chúa, ngay cả trong những lời cầu nguyện đơn sơ thường ngày mà chúng ta thường làm.

Thế nhưng, thật đáng tiếc, đôi khi các Kitô hữu lại tranh luận và bất đồng với nhau về những cách thức nhận biết này, và xem những cách thức này như những lựa chọn đối nghịch thay vì bổ túc cho nhau để giúp người ta nhận biết Thiên Chúa. Nếu suy nghĩ như vậy thì thật sai lầm. Không nên đối lập giữa việc tìm gặp Thiên Chúa ngang qua Giáo hội với việc nhận biết Ngài trong vũ trụ thiên nhiên; hoặc người ta đối lập giữa cách nhận biết bằng lý trí với kinh nghiệm thường ngày; hoặc đối lập giữa nhận biết Chúa Kitô với nghệ thuật. Tất cả các cách thức ấy đều nâng đỡ, bổ sung cho nhau, giúp chúng ta nhận ra sự hiện diện đầy yêu thương của Chúa trong cuộc đời của mình.

Nếu bạn từng bỏ qua một trong những cách thức ấy, thì bạn hãy thử khám phá lại. Chẳng hạn, hãy cầu nguyện ngang qua việc nghe một bản nhạc tuyệt vời. Hoặc bạn có thể dành một giờ để nhìn lại cuộc đời mình, và nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa nơi những biến cố sự kiện lớn nhỏ, nơi những thành công thất bại của mình. Bạn cũng có thể đọc một tác phẩm văn chương có giá trị để nhận biết, gặp gỡ và tôn vinh Thiên Chúa, nhưng trước hết và trên hết, bạn hãy cầu nguyện.

Và nếu có thể, bạn hãy bổ sung thêm vào danh sách này những cách thức của riêng bạn đã thực sự giúp bạn nhận ra Thiên Chúa tình yêu luôn đồng hành và ban ơn nâng đỡ cho cuộc đời bạn. Bởi vì có rất nhiều cách thức để nhận biết sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc đời mà đôi khi Thiên Chúa tỏ ra cho mỗi người mỗi cách khác nhau và mọi cách thức Chúa tỏ ra đều nhằm một mục đích là dẫn đưa chúng ta đến với Ngài để được sống trong tình yêu thương của Ngài.


Lm. Giuse Nguyễn Đình Dương trích dịch từ: Twelve Ways To Know God của Peter Kreeft