Mạng xã hội hãy là nơi của chứng tá và tình huynh đệ

Làm thế nào thế giới kỹ thuật số có thể truyền đạt đức tin? Đây là câu hỏi định hướng Năm Thánh của các nhà truyền giáo kỹ thuật số và những người có ảnh hưởng Công giáo, bắt đầu vào ngày 28 tháng Bảy. Sau khi thánh lễ cử hành tại các giáo xứ lân cận khác nhau của Vatican – Santa Maria delle Grazie, San Gregorio VII, San Giuseppe al Trionfale và Santo Spirito ở Sassia, các tham dự viên đã gặp nhau tại Hội trường nằm ở Đại lộ Hòa Giải, để tham dự một hội nghị trong đó Đức Hồng y Quốc vụ khanh Pietro Parolin, Đức cha Rino Fisichella, quyền Tổng trưởng Bộ Loan báo Tin Mừng và chịu trách nhiệm tổ chức Năm Thánh, cũng như ông Paolo Ruffini, Tổng trưởng Bộ Truyền thông, và Đức ông Lucio Ruiz, thư ký của Bộ này. Hai suy tư đã được đề xuất bởi các tu sĩ Dòng Tên David McCallum, giám đốc điều hành chương trình Discerning Leadership Program, và Cha Antonio Spadaro, phó thư ký của Bộ Văn hóa và Giáo dục. Suy tư đầu tiên, có tựa đề “Kết nối với Lời Chúa”, tập trung vào Thánh Kinh như một kinh nghiệm thống nhất đích thực, “hơn cả Wi-Fi hoặc các thẻ hashtag”. Suy tư thứ hai tập trung vào mối quan hệ giữa thần học và sứ mạng “trong kỷ nguyên mạng lưới và thuật toán”, dưới ý tưởng xuyên suốt “Hãy đi… đến tận biên giới kỹ thuật số”.

Đức Hồng y Parolin: “Đổi mới môi trường kỹ thuật số”

ĐHY đã mở đầu bài tham luận của mình bằng cách suy ngẫm về các mục đích và mục tiêu của mạng xã hội. Mục đích đầu tiên trong số này là cung cấp thông tin. Tuy nhiên, ngài nói rõ, “điều biến chúng ta trở thành con người, đó là khả năng chúng ta tự đặt cho chính những câu hỏi”. Và câu hỏi mà mọi người ngày nay quan tâm là: “Làm thế nào thế giới kỹ thuật số, vốn đang biến đổi nhanh chóng các động lực xã hội, có thể trở thành một nơi truyền thông đức tin?” Bởi vì “những con đường mà Giáo hội đã chọn theo” hệ tại việc “ở trong thế giới, nhưng không thuộc về thế giới”, “sống trong thời gian mà không thuộc về nó”. Đây là lý do tại sao cộng đồng Giáo hội không thể tiếp tục thụ động trước những thay đổi lịch sử này, nhưng được mời gọi chấp nhận một thái độ đối thoại và truyền giáo. Đức Hồng y nhận xét, công nghệ “không còn chỉ là một công cụ trong số những công cụ khác: nó đã trở thành một ngôn ngữ, một cách sống trong thế giới. Do đó, Giáo hội không được áp dụng “những mô hình đã được thiết lập sẵn”, nhưng phải trau dồi tính sáng tạo”.

Việc loan báo Tin Mừng không thể bị giản lược thành một vấn đề kỹ thuật hay giáo dục, bởi vì công nghệ kỹ thuật số “ngày nay đại diện cho một chiều kích thực sự của tư tưởng và truyền thông”. Vấn đề không phải là phát triển “các chiến lược”, mà là “đảm bảo sự hiện diện thấm nhuần tính nhân văn”. “Thực hiện sứ mạng kỹ thuật số có nghĩa là đảm nhận nhịp sống, những vết thương, những câu hỏi và những tìm kiếm của những người sống trong không gian này, mà không nhượng bộ sự nặc danh, hời hợt hoặc những cám dỗ của não trạng nhân vật chính.” Sự đóng góp đích thực nhất mà “mỗi người có thể cống hiến cho môi trường kỹ thuật số là một tầm nhìn mang tính tương quan về con người”, được sinh ra từ sự kiện là “hình ảnh và đền thờ của Chúa Ba Ngôi”. Sứ mạng loan báo Tin Mừng luôn đòi hỏi “một phong cách Kitô giáo, vốn ưu tiên những cuộc gặp gỡ đích thực hơn là những diễn văn đơn giản, và chân lý hơn là những gì làm vừa lòng”.

Loan báo Tin Mừng không phải là “đặc quyền dành riêng cho những người thành thạo các công cụ kỹ thuật số, nhưng là trách nhiệm của tất cả mọi người”. Tại Panama, nhân Ngày Quốc tế Giới trẻ 2019, Đức Thánh Cha Phanxicô đã định nghĩa Đức Maria là “người ảnh hưởng của Thiên Chúa”; sau ngài, Đức Lêô XIV đã mời gọi chúng ta nhận ra “ý nghĩa thực sự của cuộc sống”, thay vì “sự sẵn có của dữ liệu”. Đức Hồng y Parolin kết luận, ngày nay, thách thức chính là “đổi mới môi trường kỹ thuật số”.

Đức cha Fisichella: “chúng ta hãy khám phá lại giá trị của sự im lặng trong việc lắng nghe”

“Khi nói về việc loan báo Tin Mừng, chúng ta có xu hướng tập trung vào nội dung, và chúng ta thường quên mất ai loan báo Tin Mừng và ai được loan báo Tin Mừng”. Chính với những lời này mà Đức cha Fisichella đã tham luận để thu hút sự chú ý đến chiều kích tương quan và cá nhân của việc rao giảng Kitô giáo. Ngài nhắc lại, thuật ngữ “Tin Mừng” xuất hiện lần đầu tiên trong sách ngôn sứ Isaia, quy chiếu đến những người lính canh loan báo sự giải phóng khỏi ách nô lệ. Theo nghĩa này, “hình ảnh ngày nay có được một sức mạnh mới: với Internet, các khuôn mặt trở nên rõ ràng“.

“Đẹp thay những người mang lại Tin Mừng! Đừng bao giờ sợ khẳng định rằng niềm hy vọng có một khuôn mặt, một danh xưng: nó được gọi là Giêsu Kitô”

Đối diện với sứ mạng loan báo Tin Mừng, “ước muốn khám phá điều gì đó thực sự chân thực vẫn còn mạnh mẽ”. Trước các khán giả là những người có ảnh hưởng, Đức cha Fisichella công nhận rằng họ đã “thành công trong việc tạo ra một nơi dành cho các bạn”, nhìn thấy đó là “sự hài lòng cho cộng đồng Kitô hữu”. Ngài nói tiếp, bước đầu tiên cần vượt qua là nhận ra rằng “chúng ta là những công cụ, không phải là mục đích của ân sủng”. Thánh Phaolô VI, trong tông huấn Evangelii Nuntiandi, đã viết rằng thế giới không còn sẵn lòng lắng nghe các thầy dạy nữa mà là các chứng nhân. Đức Tổng Giám mục Fisichella nhấn mạnh, ngày nay, “thế giới không lắng nghe những người có ảnh hưởng như thế, nhưng lắng nghe họ khi họ là chứng nhân”. Một nhiệm vụ thiết yếu khác là “giúp khám phá lại giá trị của sự im lặng – dù có vẻ nghịch lý – như một điều kiện tiên quyết để lắng nghe đích thực”. Ngài giải thích, chỉ như thế, “chúng ta mới thực sự học được cách cảm nhận những cảm xúc của người lân cận mình”. “Chúng ta thường có thói quen phán xét, nói rằng điều đó tốt hơn khi chúng ta còn trẻ. “Đó là một sai lầm“, ngài lưu ý. Từ đó, lời mời gọi “chăm chú lắng nghe những gì được truyền đạt ngày nay, không thành kiến và với một trái tim rộng mở“.

Paolo Ruffini: “Đừng bao giờ biến cộng đồng thành công chúng”

Tổng trưởng Bộ Truyền thông tuyên bố: “Chúng ta là những người hành hương của một niềm hy vọng siêu việt”. Nhắc lại ơn gọi sâu xa của Giáo hội, Paolo Ruffini nói rằng “chúng ta đang sống trong thời kỳ khó khăn, nhưng Giáo hội đã là một “mạng lưới” từ rất lâu trước khi mạng lưới này trở thành trang web”. Ông nói, những gì kết nối ngày nay, “ngay cả trong một thời đại được đánh dấu bởi công nghệ kỹ thuật số, giàu hứa hẹn nhưng cũng đầy rủi ro, là tầm nhìn về Giáo hội như một cộng đồng không được tạo thành từ các thuật toán hoặc chatbots, mà là những con người thực sự. Một mạng lưới không hoàn hảo, trở thành một điều duy nhất trong Bí tích Rửa tội, trong đó không có ai ở trung tâm, nhưng là nơi mỗi người nuôi dưỡng ước muốn trở nên nhỏ bé để Chúa Giêsu có thể được tôn vinh.“

Tiếp đến, Tổng trưởng Bộ Truyền thông đã phác thảo một số thách thức cấp bách nhất: thông tin sai lệch, sự phân biệt kỳ thị, sự cô lập. Ông giải thích : “Chúng ta sống trong tình trạng căng thẳng thường trực giữa sự vô nghĩa và việc tìm kiếm ý nghĩa, giữa nỗi sợ bỏ qua thứ gì đó và mong muốn tìm thấy thứ gì đó, giữa việc lướt xem vô tận và cuộc gặp gỡ đích thực. Một trải nghiệm nhiều sắc thái, phân tán giữa các mạng xã hội“. Sau đó, ông đã cảnh báo: “Chúng ta không thể ở yên bất động, cũng không thể trốn tránh với nỗi hoài niệm về một thời đại khác”. Và nói thêm: “Chúng ta có nghĩa vụ thực hiện phần việc của mình, ở đây và bây giờ. Không háo danh, cách đơn sơ, không trốn tránh trách nhiệm của mình”. Ông nhấn mạnh, “Giáo hội cần một nền văn hóa truyền thông, một nền đào tạo để sống trong những môi trường mới này với ý thức và trách nhiệm. Một con đường không bao giờ cô độc,” bởi vì “sứ mạng là chung”. Paolo Ruffini cảnh báo: “Đừng bao giờ tách mình ra, đừng bao giờ biến cộng đồng thành công chúng, và công chúng thành hàng hóa. Bởi vì nếu làm như vậy, chính chúng ta sẽ trở thành hàng hóa”. Chống lại lôgic tiêu thụ có nguy cơ biến văn hóa thành một sản phẩm, ông cũng chỉ ra con đường dẫn đến một nền văn hóa cộng đồng, có khả năng chống lại chủ nghĩa cá nhân. “Không ai tự cứu một mình, và chúng ta cũng sẽ không phải là người cứu người khác. Nhưng chúng ta có thể đưa ra một giải pháp thay thế: sự thật về một cuộc gặp gỡ. Điều gì đó làm thay đổi các mối quan hệ, ngay cả trong lĩnh vực kỹ thuật số“. Đây là lý do tại sao Tổng trưởng Bộ truyền thông đề xuất thay đổi mối quan hệ giữa những người có ảnh hưởng và những người theo dõi, theo mô hình Kitô giáo: “Hãy đến và theo Ta“. Một lời mời gọi khôi phục chiều sâu cho từ “tình bạn”, bằng cách phân biệt “việc trình diễn với sự chia sẻ chân thành, một sự chia sẻ vốn tạo nên những mối liên kết thực sự, bình đẳng, nhân bản”.

Đức ông Ruiz: “Chúng ta hãy quan tâm đến sự hiệp nhất”

Với lòng biết ơn, Đức ông Lucio Ruiz đã nhắc lại “sự dịu dàng và hiện diện của Giáo hội như một người mẹ”, người đồng hành cùng con cái của mình ngay cả từ xa. Ngài nói : “Lời cảm ơn, cũng thay mặt cho những người không thể có mặt. Chúng ta là một Giáo hội thừa sai và hành hương”. Ngài nhấn mạnh, cuộc gặp gỡ này có thể là một “sự khích lệ để vượt qua các giới hạn của chúng ta”. Vì lời mời gọi của Chúa Kitô vẫn còn vang vọng ngày nay: “Hãy đi khắp thế gian và loan báo Tin Mừng cho mọi thọ tạo”. Đức ông Ruiz nói, chính như thế mà các tín hữu phải hành động. Bởi vì, “chính Chúa kêu gọi,” và “trọng tâm của sứ mạng, không có chiến lược nào cả, ngoại trừ chứng tá của chính cuộc đời mình”. Về vấn đề này, ngài cũng đề cập đến thực tế rằng mục tiêu của Giáo hội trong lĩnh vực kỹ thuật số không phải là sản xuất nội dung, nhưng là gặp gỡ mọi người. Đó là việc “nâng dậy những người đã sa ngã, mang lại hy vọng cho những người đang tìm kiếm ý nghĩa, bảo tồn giá trị của lời rao giảng tiên khởi”. Ngài nói: “Chúng ta hãy quan tâm đến sự hiệp nhất. Chúng ta đừng bao giờ chống lại nhau“.

Cha Antonio Spadaro: “Tôi không yêu cầu các ban tỏa sáng, nhưng hãy bừng cháy”

Trong bài phát biểu của mình, phó thư ký Bộ Văn hóa và Giáo dục, cha Antonio Spadaro, đã mời gọi những người hiện diện khám phá lại ý nghĩa sâu xa của sự hiện diện của Kitô giáo trong thế giới kỹ thuật số: “Không phải là một chiến lược truyền thông, mà là một chứng từ sống động và xác thực”. Ngài nói: “Tôi không yêu cầu các bạn tỏa sáng, nhưng hãy bừng cháy”, đồng thời kêu gọi các nhà truyền giáo kỹ thuật số hãy trở thành “ngọn lửa sưởi ấm, chiếu sáng và đồng hành”. Web không chỉ là “phương tiện” mà còn là nơi thực sự “để sống với đức tin”. Ngài nói, thuật toán biết “dữ liệu, nhưng không biết linh hồn”. Đây là lý do tại sao ảnh hưởng thực sự “đến từ tình yêu chứ không phải từ trình diễn”. Vì vậy, vấn đề không phải là “tạo ra một cơ sở người hâm mộ, mà là một tình huynh đệ. Không phải để theo đuổi lượt thích, mà là tạo ra các liên hệ“. Trong một thời đại bị thống trị bởi những phản ứng và luận chiến, thách thức hệ tại ở việc “truyền thông với lòng trắc ẩn và tầm nhìn, đồng thời vẫn là nhân văn, “bám rễ” vào Thiên Chúa và khơi dậy niềm hy vọng.” Ngài nhấn mạnh : “Công nghệ kỹ thuật số cần chứng nhân hơn là kỹ thuật viên. Cần những hồ sơ toát lên lòng thương xót, những lời nói không áp đặt, nhưng chào đón”.

Các sự kiện khác của Năm Thánh

Trong ngày này, một số quan điểm từ Nhóm Nghiên cứu của Thượng Hội đồng về tính hiệp hành cũng sẽ được chia sẻ, nhằm xác định ý nghĩa của sự hiện diện trọn vẹn của Giáo hội trong nền văn hóa kỹ thuật số. Hai bàn tròn sẽ cho phép trao đổi kinh nghiệm về sứ mạng kỹ thuật số, với các đại diện quốc tế, và về các vị thánh có ảnh hường của Chúa.

Để kết thúc, buổi cầu nguyện sẽ do Đức Hồng y Óscar Rodríguez Maradiaga, nguyên Tổng Giám mục của Tegucigalpa chủ trì. Cũng vào Thứ Hai 28/7, lúc 9g30 tối, Đức Hồng y José Cobo Cano, Tổng Giám mục Thủ đô Madrid, sẽ chủ sự chầu Thánh Thể và phụng vụ sám hối tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô.

Thứ Ba, ngày 29 tháng Bảy, ngày sống sẽ bắt đầu lúc 8 giờ sáng với cuộc tụ họp tại Quảng trường Pia, nơi cuộc hành hương sẽ khởi hành. Các tín hữu sẽ đi dọc theo Đại lộ Hòa Giải đến Vương cung thánh đường Thánh Phêrô. Vào lúc 10 giờ sáng, một buổi cử hành Thánh lễ do Đức Hồng y Luis Antonio Tagle, quyền Tổng trưởng Bộ Loan báo Tin Mừng, chủ tế.

Vào đầu buổi chiều, vào lúc 2 giờ chiều Thứ Ba 29/7, cuộc gặp gỡ đại kết Together for Hope sẽ bắt đầu, do Cộng đồng Taizé chủ trì và được Vatican News phát sóng trực tuyến. Buổi chiều sẽ kết thúc bằng chuyến viếng thăm Vườn Vatican, nơi sẽ diễn ra việc Thánh hiến Sứ mạng Kỹ thuật số, một thời điểm mang tính biểu tượng trong đó các dự án của những người có ảnh hưởng sẽ được phó thác cho Đức Maria. Sau bữa tối, Hội trường ở Đại lộ Hòa Giải sẽ một lần nữa chào đón các tham dự viên, sau đó họ sẽ được mời đến Quảng trường Risorgimento để tham dự một lễ hội buổi tối với âm nhạc và những chứng từ từ khắp nơi trên thế giới, biểu dương ơn gọi mang lại ánh sáng và hy vọng cho lĩnh vực kỹ thuật số. Tất cả các sự kiện sẽ được phát sóng trực tiếp trên các kênh Vatican News và trên nền tảng YouTube, với sự trợ giúp của ứng dụng Vatican Vox mới, cho phép theo dõi chúng bằng bản dịch đồng thời sang năm ngôn ngữ: tiếng Ý, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Bồ Đào Nha.

Chuyển ngữ: Tý Linh

Nguồn: xuanbichvietnam